Waarom hebben wij wintertijd?
In het laatste weekend van oktober zetten we de klok om drie uur ‘s nachts weer een uur voor - euhhh… - achteruit. Het goede nieuws: je kunt een uurtje extra slapen of langer stappen in het weekend! Minder leuk is dat de zon al in de namiddag ondergaat, zodat je in het donker naar huis gaat... Waarom verzetten we de klok eigenlijk tweemaal per jaar en wat is het nut van de wintertijd?
Waarom hebben we de wintertijd?
In feite gaan we in de wintertijd terug naar de ‘gewone’ tijd. In het voorjaar passen we de standaardtijd aan door de klok een uurtje naar voren te zetten. Maar waarom eigenlijk? Het idee van een zomertijd is afkomstig van entomologist George Hudson. Hij bedacht dat je door de klok een uur vooruit te zetten, langer van het daglicht kon profiteren. Zo bleef er aan het eind van de werkdag een uur langer zonlicht over waar de mensen van konden genieten. De Engelstalige naam van zomertijd is dan ook ‘daylight saving time’. In de wintermaanden kon de klok weer terug gezet worden, want, zo redeneerde hij, dan willen mensen toch niet naar buiten.
Energiebesparing door zomertijd
Duitsland was het eerste land dat de zomertijd en wintertijd daadwerkelijk invoerde. De reden was om energie te besparen in oorlogstijd. Omdat mensen langer buiten bleven en gebruik konden maken van daglicht, zouden ze minder energie in huis gebruiken. Door de Duitse bezetting tijdens de Eerste Wereldoorlog werd ook in Nederland de zomertijd ingevoerd. In 1946 werd die weer afgeschaft om in 1977 opnieuw ingevoerd te worden. Dit keer vanwege de oliecrisis. Men was naarstig op zoek naar manieren om het energieverbruik terug te dringen en te besparen op de peperdure olie. In die tijd waren er vrijwel geen alternatieve energiebronnen, waardoor de zomertijd een goede oplossing leek. Tegenwoordig is het voordeel van zomertijd , o.a. vanwege klimaatbeheersing en airconditioning, echter verwaarloosbaar klein.
Nadelen van wintertijd
Het idee dat de zomertijd en wintertijd energie kunnen besparen, is dus behoorlijk achterhaald. Maar door zomertijd kunnen we in Nederland wel langer van de zon profiteren. In de zomer komt de zon namelijk zo vroeg op dat het al licht is terwijl de meeste mensen nog slapen. Dankzij het invoeren van de zomertijd komt de periode van daglicht beter overeen met onze actieve periode. Aan de andere kant kampen veel mensen met slaaptekort als de klok in het laatste weekend van maart een uur vooruit wordt gezet. Ook is het tweemaal per jaar verzetten van de klok niet goed voor onze biologische klok. Veel mensen, vooral jonge kinderen, hebben moeite om zich aan de nieuwe kloktijd aan te passen. Bovendien is het gewoon lastig en verwarrend om steeds de klok te verzetten.
Afschaffen of handhaven van de zomertijd?
Elk jaar wordt er weer gepleit voor een afschaffing van de zomertijd, zodat we het hele jaar door in standaard tijd leven. Dat scheelt een hoop verwarring, onrust en slaaptekort. Er zijn ook voorstanders voor handhaving van de zomertijd. Hierdoor blijft het 's avonds het hele jaar door langer licht. Zo kunnen mensen ook 's winters na werktijd in daglicht naar huis en wat Vitamine D meepakken. En dat helpt weer tegen de winterdip, waar een groot deel van de Nederlanders last van krijgt. Bovendien zou het daglicht de veiligheid van de avondspits bevorderen. In de ochtendspits zijn mensen nog fris, dus is het effect van daglicht minder merkbaar. Het afschaffen of handhaven van zomertijd is echter niet eenvoudig. Zo'n 70 landen verzetten op dit moment twee keer per jaar de klok.Zouden we de zomertijd willen handhaven of de wintertijd willen afschaffen, dan kan dat alleen als als dat op hele vasteland gebeurt. Tot die tijd moeten we maar genieten van het extra uurtje weekend dat de wintertijd ons verschaft en het thuis extra gezellig maken tijdens de donkere winteravonden!
